Hoofdstuk 4: Gevolgen Wtp voor deelnemers

Hoe solidair is het solidaire contract eigenlijk?

De bestaande solidariteit tussen generaties komt grotendeels te vervallen omdat iedere generatie een eigen risicoprofiel krijgt en elk individu zijn of haar eigen potje. Wel blijven allen solidair met hen die langer leven dan gemiddeld want hun pensioen blijft in stand.

Gaat het nieuwe pensioenstelsel ook gelden voor reeds gepensioneerden?

Jazeker, zelfs als je ouder bent dan 90 moet je overstappen.

Gaat men bij het bepalen van het nieuwe pensioen uit van de opgebouwde rechten of van het huidige pensioen?

Voor nog actieve werkende deelnemers gaat men uit van de opgebouwde rechten en voor gepensioneerden van de huidige uitkering.

Als je na 45 arbeidsjaren besluit om eerder te stoppen met werken, bijvoorbeeld 4 jaar eerder, en je hebt nu een afgesproken pensioen, hoe gaat dat er straks uit zien?

In principe worden bestaande afspraken gehandhaafd. Bij de overgang komen bestaande rechten niet in de knel. Het probleem zit ‘m in toekomstige indexaties die voor gepensioneerden onwaarschijnlijk worden en in het feit dat de zekerheid van je pensioenuitkering komt te vervallen. Het gaat fluctueren.

Wat verandert er als je een toegezegd pensioen hebt van een bedrijfstakpensioenfonds?

Het nieuwe stelsel geldt voor bedrijfstakpensioenfondsen, voor ondernemingspensioenfondsen en voor beroepspensioenfondsen. Alleen gesloten fondsen, waar geen werkgever meer is, kunnen buiten het nieuwe stelsel blijven. Overigens kunnen in principe alle fondsen besluiten niet in te varen, mits zij kunnen onderbouwen dat dit beter en evenwichtiger is voor de deelnemers.

De hoogte van mijn pensioen is gegarandeerd. Kan dit wijzigen door het nieuwe pensioenstelsel?

De hoogte van een pensioen bij een pensioenfonds is niet gegarandeerd. Dat geldt alleen voor pensioenen die bij een verzekeringsmaatschappij zijn ondergebracht. Ook daarbij geldt overigens geen absolute garantie want een verzekeringsmaatschappij kan failliet gaan.

Klopt het dat bestaande gepensioneerden er nooit op achteruit gaan door het bestaan van een extra back-up fonds om de nieuwe pensioenuitkering op peil te houden?

Er wordt een solidariteitsreserve aangehouden die bedoeld is om verlagingen van uitkeringen te voorkomen. Of dat lukt hangt af van de omvang van die reserve en de toedelingsregels. Dat kan per fonds verschillen. Er is dus geen garantie op een minimaal bedrag.

Ik ben nu 63 jaar en ga op mijn 65e vervroegd met pensioen. In 2027. Het pensioen gaat dus vroeger in. Er is berekend wat ik netto per maand ga ontvangen inclusief AOW. In hoeverre kan ik hiervan uitgaan met de verandering van het pensioenstelsel?

Mits de dekkingsgraad van een pensioenfonds hoog genoeg is worden huidige uitkeringen voortgezet.

Ik begrijp dat er voldoende geld in de pot zit om een riant omslagstelsel in te richten. Waarom kostbaar invaren?

Omdat de politiek dit wil, omdat De Nederlandsche Bank als toezichthouder dit een goed idee vindt, omdat een aantal invloedrijke betrokkenen dit belangrijk vindt (waarschijnlijk vooral voor hun portemonnee) en omdat ze in Den Haag graag eenvoudige probleem op een ingewikkelde manier oplossen.

Wat betekent het nieuwe pensioenstelsel voor werkenden?

De invoering van het nieuwe stelsel gaat een flinke impact hebben, ook voor hen die nog werken.

December a.s. word ik 67 en ga met pensioen. Ik wil kiezen voor een tijdelijk hoger pensioen. Als je daarvoor kiest, wordt de AOW-uitkering dan lager?

Neen.

De verwachte uitkering is vast. Maar de werkelijke uitkering kan in het huidige pensioen lager zijn.

Niets staat vast, maar verwacht mag worden dat bestaande uitkeringen hetzelfde blijven. Het gaat nu juist om wat er in de jaren daarna gebeurt.

Ons pensioenfonds gaat ervoor zorgen dat schommelingen in de toekomst ‘gedempt’ worden.

Dat komt er dan op neer dat verlagingen worden gecompenseerd uit de solidariteitsreserve en dat voor gepensioneerden met weinig risico wordt belegd waardoor verhogingen in de toekomst uitblijven.

Worden de pensioenen van de fondsen waarin je hebt deelgenomen bij overgang naar het nieuwe stelsel samengevoegd?

Neen.

Kan mijn pensioenpotje leegraken voordat ik kom te overlijden of als ik ouder word dan de gemiddelde levensverwachting?

Neen, het wordt steeds aangevuld vanuit het geld dat overblijft van mensen die vroegtijdig komen te overlijden.

Momenteel heb ik een gegarandeerd pensioen. Hoe zit dat straks?

Bij pensioenfondsen heeft u geen garantie dus u heeft waarschijnlijk een pensioen van een verzekeraar. Zie eerder antwoord.

Hoe groot zijn de kansen dat mijn pensioen naar beneden gaat?

Dat hang af van het risicoprofiel. Wordt al uw vermogen belegd in vastrentende waarden, dan is de kans op verlaging nihil maar de kans op verhoging ook. Bij een beleggingsprofiel met 50% aandelen heeft u goede kansen op een waardevast pensioen maar er zal incidenteel een verlaging kunnen optreden.

Het solidariteitspotje wordt bij ons fonds gevuld uit het vermogen. Hier betalen gepensioneerden aan mee, terwijl ze geen belanghebbende zijn. Is deze constructie evenwichtig?

Gepensioneerden zijn juist wel belanghebbend omdat de solidariteitsreserve bedoeld is om verlagingen van uitkeringen van gepensioneerden te voorkomen.

Ik voel mij niet veilig. Daar word ik zo boos om!

Dat is geen vraag maar een mening die wij grotendeels kunnen delen.

Ik ben 70 en heb pensioen, word ik nu ook nog voor de leeuwen gegooid?

Jazeker, het geldt zelfs voor honderdjarigen!

Hoe werkt compensatie?

Voor werkenden die ouder zijn dan 40 jaar pakt de invoering nadelig uit omdat zij de voordelen van de doorsneepremie in hun jonge jaren niet hebben kunnen meemaken. Zij hebben in ruil voor de premie een uitkeringsrecht gekregen en geen potje. Voor dit nadeel worden zij gecompenseerd door extra geld in hun potje. Dat kan worden gefinancierd uit de premie of uit het vermogen. Het gaat om 2 tot 4 procent van het vermogen.

Heeft de deelnemer een vaste gegarandeerde basisuitkering bij invaren?

Het pensioen kent geen garanties. Maar alle pensioenfondsen hebben het voornemen om de uitkeringen tenminste gelijk te houden zodat geen nadeel wordt ondervonden van de invoering.

Verandert mijn pensioen straks per maand, per jaar, per … ?

Per jaar.

Maakt de solidariteitsreserve dat ons pensioen altijd gelijk blijft?

De solidariteitsreserve is bedoeld om verlagingen te voorkomen, maar of dat lukt hangt af van de toedelingsregels, de omvang van een klap op de financiële markten en de omvang van de reserve zelf. Als een paar jaar slechte resultaten worden bereikt, dan zal de reserve leeg raken.

Als jullie eerst vertellen dat de uitkering uit mijn pensioenpotje onzeker wordt, hoe verhoudt zich dat dan nu met beschermingsrendement, solidariteitsreserve en meer uit deze presentatie? Het lijkt alsof er van alles aan risico’s is afgedekt.

Het gaat om de uitkering. Als gekozen wordt voor een laag risicoprofiel dan blijft de uitkering waarschijnlijk stabiel maar gaat deze ook niet omhoog om de inflatie te kunnen bijhouden. Als gekozen wordt voor een profiel met meer risico’s dan kunnen verlagingen optreden die niet altijd door de solidariteitsreserve kunnen worden gecompenseerd. Het beschermingsrendement beschermt alleen tegen renteveranderingen, niet tegen een aandelencrisis.

Kun je meer pensioen ontvangen dan wat je ooit zelf hebt ingelegd?

Het stelsel is erop gericht dat je altijd meer krijgt dan wat je hebt ingelegd. Daar zorgen de beleggingen voor.

Er komt geen geld bij, maar er komt wel meer geld vrij.

Ja, dat zit ‘m in de buffers die nu nog moeten worden aangehouden en die in het nieuwe stelsel niet meer nodig zijn.

Ik heb nu pensioen. Moet ik me veel zorgen maken dat mijn pensioen omlaag gaat?

Dat hangt af van het beleid van het pensioenfonds. Bij een laag risicoprofiel is er niet veel kans op verlaging. Bij een hoog risicoprofiel kan een verstandig beleggingsbeleid goed uitpakken. Ook nu zijn er grote verschillen in de beleggingsresultaten van pensioenfondsen.