Hoofdstuk 9 – Beleggen

Kan het ABP de nodige garanties verstrekken met nu het megaverlies van circa 100 miljard?

ABP kan geen garanties verstrekken.

De beurzen staan momenteel sterk onder druk vanwege het (buitenland)beleid van de VS. Wat zijn de gevolgen daarvan op het invaren op dit moment?

Dat is volstrekt onvoorspelbaar. Als de rente omhoog zou gaan, betekent dit grote verliezen op de rentederivaten, maar de dekkingsgraad heeft er minder last van. Er is per saldo wel minder vermogen te verdelen. Als de rente naar beneden gaat, blijft de dekkingsgraad redelijk beschermd door rentederivaten.

Verreweg de meeste pensioendeelnemers hoeven toch zelf niet te beleggen? De meeste pensioenfondsen hebben toch gekozen voor een solidaire regeling!

Alle pensioenfondsen moeten beleggen of het nu gaat om de flexibele of solidaire regeling. Daar worden uiteindelijk, samen met de betaalde premies, de uitkeringen van betaald.

Als het rendement van de pensioenfondsen jarenlang zoveel lager is dan de beurs, wat is dan de toegevoegde waarde van de professionele beleggers bij die fondsen? Waarom beleggen ze niet gewoon in indices (tegen veel lagere kosten)?

Het rendement van pensioenfondsen is een combinatie van aandelen en obligaties en onroerend goed rendementen. Dus er moet gemeten worden met verschillende soorten benchmarks. Als pensioenfondsen minder renderen dan hun strategische verwachtingen hebben ze wat uit te leggen. 

Waarom is de rekenrenteproblematiek niet meer actueel?

De renteproblematiek is hoogst actueel, want de hoogte bepaalt bij invaren de verdeling van het vermogen.

Waarom alleen rekenrente en waarom niet meer rekening met de beleggingsresultaten houden?

Dat is helaas een politieke keuze geweest waar toezichthouder De Nederlandsche Bank helemaal achter staat.

Waarom heeft het ene pensioenfonds een slechter rendement dan het andere pensioenfonds en waarom wordt dat toegestaan?

Dat hangt af van strategische keuzes die een pensioenfondsbestuur maakt en van hoe het uitgevoerd wordt. Waarom wordt dat toegestaan? Omdat er onvoldoende discussie over de resultaten van pensioenfondsen wordt gevoerd. Alle aandacht is gericht op Wtp.

Hoe kan het dat de modellen voorgeschreven door DNB slechts over de ongeveer laatste 10 jaar gaan? In deze periode is het economisch best voor de wind gegaan. Geen rekening gehouden met hoge inflatie, oorlogen. Kortom niet realistisch. Waarom kan DNB dit staande houden?

De Nederlandsche Bank heeft het advies van de Commissie Parameters toegepast. Dat advies is van twee jaar terug. In de modellen wordt wel rekening gehouden met hogere inflatie, maar de waarschijnlijkheid daarvan wordt laag geschat. Het gebruik van modellen bij Nederlandse pensioenfondsen is ontspoord, waardoor pensioenfondsbesturen te veel gericht zijn op de modellen van DNB. 

Trump roept wat, de beurs loopt terug, de gepensioneerde bloedt.

Helaas!

Mijn pensioenfonds PME heeft de afgelopen 20 jaar minder dan 10 procent verhoogd (geïndexeerd). In diezelfde periode is het belegd vermogen verdrievoudigd tot bijna 50 miljard euro. Desondanks geeft men nu aan dat ze na de overgang per 1 januari 2027 naar verwachting nog niet zullen kunnen stijgen. Hoe is dit te verklaren?

Door de rekenrente die veel te laag is geweest. De rekenrente is de risicovrije marktrente, terwijl de beleggingen beter presteerden dan deze risicovrije rente. Dit is het model van het Financieel Toetsingskader dat in 2007 wet is geworden. Er is veel kritiek op die wet gekomen, juist vanwege de grote verschillen tussen de risicovrije rente en de beleggingsresultaten. Die kritiek is genegeerd.

Waarom laag risicoprofiel voor gepensioneerden?

Omdat de periode waarover belegd wordt bij gepensioneerden korter is dan van jongeren.

Afgelopen jaar is een heel goed beleggingsjaar geweest en toch is mijn pensioen van PME maar 0,3% verhoogd, omdat het invaren risico zou geven.

Dit is het beleid van het pensioenfondsbestuur geweest. Men wil een buffer houden voor het invaren. Eigenlijk een sigaar uit eigen doos.

Het werken met leeftijdscohorten zal toch als gevolg hebben dat de cohorten met hogere leeftijden (te) lage rendementen zullen realiseren. Zou toch beter zijn het totale vermogen als geheel adequaat te beleggen en de rendementen te verdelen naar rato van de individuele potjes?

Het klopt dat cohorten met hogere leeftijden lagere rendementen toebedeeld krijgen. Maar dit gebeurt uit de collectieve beleggingsportefeuille die als geheel wordt belegd. Alleen de toedeling van de rendementen naar de individuele potjes is afhankelijk van de leeftijd: veel naar jongeren, weinig naar ouderen.

De simpelste oplossing voor verbetering van het oude stelsel zou zijn geweest de rekenrente te bepalen op het totale rendement van beleggingen en bankrente, waarom is hier niet voor gekozen?

Dat is een politieke keuze geweest waar toezichthouder De Nederlandsche Bank een belangrijke rol bij heeft gespeeld.

Er vindt beleggen plaats. Wat gebeurt er bij een inzakken van de beurs, zoals nu door de opmerkingen van Trump over recessie?

Op korte termijn kunnen beurzen terugvallen, op langere termijn vindt herstel plaats. Dat is het voordeel van collectief vermogen waarbij jonge en oudere generaties solidair met elkaar zijn. Die solidariteit wordt met de Wtp doorbroken. Wel is er in de solidaire regeling een solidariteitsreserve die grote fluctuaties voor gepensioneerden kan voorkomen. Hoeveel hangt af van de omvang van deze reserve.

De hele wereld op zijn kop momenteel, dat zal de komende tijd niet veranderen. Veel beursgenoteerde bedrijven zullen het zwaar krijgen.

Dat zou wel eens waar kunnen zijn. In principe kunnen pensioenfondsen tegen slecht weer als ze werken vanuit een collectief vermogen. Zie een eerder antwoord.

Kan ik sturen waar het pensioenfonds in belegt? Het ABP belegt nu maatschappelijk en niet per saldo op een ultiem rendement.

Nee, dat kan niet. Hooguit kunnen deelnemers via het verantwoordingsorgaan het bestuur van het pensioenfonds aanspreken op hun keuzes. Maar het pensioenfondsbestuur beslist.

Hoe kan een pensioenfonds door beleggingsbeleid borgen dat rendement gehaald wordt? Hoe vertaalt zich dat in duurzaam beleggen?

Pensioenfondsen spreiden hun beleggingen over verschillende sectoren en types vermogen. Daarmee worden grotere fluctuaties in rendement voorkomen. Als er een crash op de beurs is moet de tijd zijn werk doen door herstel van de beurzen af te wachten. Duurzaam beleggen staat hier los van. De strategische keuze om wel of niet duurzaam te beleggen en in welke vorm is een keuze van het pensioenfondsbestuur.

Blijven de beleggingsregels van kracht zoals 25% in staatsobligaties beleggen en niet in fossiel en wapens? Of komt er nu meer beleggingsvrijheid voor de fondsen?

Er is nu al beleggingsvrijheid voor pensioenfondsen. Ze moeten in een strategisch plan aangeven hoe ze de komende jaren willen beleggen. Daarin spelen rendement en risico een belangrijke rol. Wel of niet in fossiel en wapens zijn additionele overwegingen.