Stilstaan bij de donkere dagen voor kerst

Een mooie kerst- en nieuwjaargedachte geschreven door Jan Leenders voor KBO Geertruidenberg.

Het wordt altijd weer licht

Buiten is het donker en koud. De natuur lijkt dood, het stormt, de wind giert om het huis, de regen geselt de ramen, de ruiten trillen, het nieuws: overal oorlog, aanslagen, natuurgeweld. Je zou in bed willen duiken, de dekens over je hoofd trekken om je af te sluiten en je te onttrekken aan die boze buitenwereld.

Vervuld van weemoed, chagrijn en zelfbeklag laat ik mezelf lichtjes dwingen weer eens naar de Groningse volkszanger Ede Staal te luisteren, Ede Staal, die in zijn dialect het harde, trieste en armoedige leven op het Groningse platteland bezingt. In een van zijn nummers zingt hij melancholisch en met zacht welluidende stem over dat eenvoudige, monotone leven: van vroeg tot laat zwoegen en ploeteren voor een schamel bestaan in een huisje aan de dijk, met tenslotte het emotionele einde.

Maar dan, als intermezzo in het van kommer en kwel overladen verhaal het refrein. Een refrein met slechts twee regels die je iedere keer weer weten te pakken en op te beuren: “Het is nog nooit, nog nooit zo donker geweest, of het wordt altijd wel weer licht”.

Hoe mooi, haast poëtisch klinken deze twee regels. Het lijkt of ze ons door hun eenvoud willen laten zweven. Laten zweven naar het helende licht.   

Hebben wij niet allen met tegenslag te maken gehad, intens verdriet meegemaakt,  zijn misschien het verdriet nog aan het verwerken? Heeft het licht ons niet altijd weer de moed gegeven om door te gaan? Heeft het licht er inmiddels de scherpe kantjes afgeschuurd? Ja, het licht kan ons zelfs weer vreugde en blijdschap laten beleven,  terwijl het de herinnering niet hoeft te doen vervagen.

Kijk eens naar de harmonieuze tegenstrijdigheid van de natuur Hoewel er soms een plotselinge verandering kan optreden, verloopt het toch altijd weer vloeiend. Op en neer. Hoe geleidelijk gaat het van eb naar vloed, van bergen naar dalen, van licht naar donker en van regen naar zonneschijn? Verloopt ons leven niet synchroon aan datzelfde op- en neergaande patroon?

Ik kan, als voorbeeld, altijd weer bewonderend naar de leilindes kijken. Zie ze daar nu staan, hun donkere contouren tegen een grijze achtergrond afgetekend. Ontdaan van alle blad en twijgen, kaal, naakt, de armen wijd uitgestrekt, als vragen zij vertwijfeld om hulp bij het trotseren van de elementen. Maar dan de eerste zonnestralen; een groene gloed lijkt zich over hun lichamen uit te spreiden, en binnen afzienbare tijd kunnen wij hun rijke, dikke, in vele tinten groene bladerentooi, weer bewonderen. Hoe mooi is het leven van de bomen op en neer gegaan, van dood lijkend hout naar rijke bloei?

Inmiddels nadert langzaam het kerstfeest, het feest van het licht. Het licht verdrijft de duisternis, het feest van de wedergeboorte, de zonnewende. Ook het nieuwe jaar dient zich weer aan. We laten het oude jaar, met al zijn ups en downs, achter ons. In het nieuwe jaar zullen we het nieuwe licht weer ontmoeten. De sneeuwklokjes trachten voorzichtig de lente in te luiden. De krokussen verdrijven met hun aangenaam zoetig aroma de zwaar bedompte geur van rottend hout en composterende bladeren. Narcissen geven met hun felgele kleur de donkere bodem weer licht.

Het nieuwe leven openbaart zich, we kunnen weer door. Want het is nog nooit zo donker geweest of het wordt altijd wel weer licht.

Jan Leenders

Foto: Shutterstock