Ondersteuning voor de mantelzorger

Zorgen voor een ander is mooi, maar kan ook zwaar zijn. Zeker als de mantelzorger een baan en een gezin heeft. Een mantelzorgmakelaar kan ondersteuning bieden.

De zorg is niet meer zo vanzelfsprekend als we decennialang gewend waren. Er wordt steeds meer een beroep gedaan op familie, vrienden en buren. Mantelzorgers – mensen die de zorg voor een kind, partner, ouder, buur of kennis op zich nemen – zijn dan ook onmisbaar. Veel mensen vervullen deze rol met liefde en vinden het vanzelfsprekend wat ze doen. Maar de combinatie met een baan, gezin, huishouden, sport en een eigen sociaal leven kan best zwaar zijn. Wie zorgt er voor de mantelzorger? Hoe is overbelasting te voorkomen? En wie helpt er met alle zaken die geregeld moeten worden? Voor ondersteuning
kunt u de hulp inroepen van een mantelzorgmakelaar.

Monique Slijkhuis is zo’n mantelzorg- makelaar. Ze werkt onafhankelijk en zelfstandig. ‘Ik weet de weg in de wereld van de zorg en neem de mantelzorger taken uit handen’, legt ze uit. ‘Veel mantelzorgers lopen vast bij het regelen van hulp voor de zorgvrager, omdat ze niet weten waar ze terecht kunnen. Of ze worden van het kastje naar de muur gestuurd. Mantelzorgers kunnen bij mij terecht met vragen over zorg, wonen en welzijn. Als een mantelzorger niet goed weet hoe zorg geregeld moet worden, kan ik helpen. Dit geldt ook voor huishoudelijke hulp, woningaanpassingen en welzijn, zoals het zoeken van een maatje voor de zorgvrager of dagbesteding.’

Als mantelzorgmakelaar gaat Monique Slijkhuis voor het intakegesprek altijd graag naar mantelzorgers toe, want zij moeten al zoveel. ‘Ik kan mantelzorgers doorverwijzen, waarna zij zelf met een aanvraag voor bijvoorbeeld de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) aan de slag kunnen. Maar ook bij de aanvraag zelf kan ik assisteren: de mantelzorger bepaalt en houdt de regie. Ook kan ik helpen bij het aanvragen van een indicatie vanuit de Wet langdurige zorg (Wlz) en een persoonsgebonden budget (pgb). Op deze manier ontlast ik de mantelzorger, zodat die meer tijd en ruimte heeft, voor de zorgvrager én voor zichzelf. Ik ben er echt voor de mantelzorger: die staat centraal.’

Ook mantelzorgers gaan met vakantie, of kunnen tijdelijk niet voor iemand zorgen. Bijvoorbeeld omdat ze zelf een operatie moeten ondergaan of als ze er even helemaal doorheen zitten. Monique Slijkhuis legt uit: ‘Dan is vervangende mantelzorg mogelijk. Dit betekent dat iemand anders tijdelijk de taken van de mantelzorger overneemt. Die vervangende mantelzorg kunt u aanvragen bij de gemeente. Ook zorgverzekeraars bieden soms hulp met een aanvullend pakket, waarbij u bijvoor- beeld een zorgprofessional kunt inhuren die uw mantelzorgtaken tijdelijk overneemt. In die periode kunt u op zoek gaan naar een structurele oplossing, eventueel met de hulp van een mantelzorgmakelaar.’

Hoe zit het met de kosten voor een mantelzorgmakelaar, worden die vergoed? ‘Bij steeds meer zorgverzekeraars is de ondersteuning van een mantelzorgmakelaar opgenomen in het pakket van een aanvullende verzekering’, vertelt Monique Slijkhuis. ‘Dit is per verzekering anders geregeld. Houd er rekening mee dat veel verzekeraars alleen de kosten vergoeden voor een mantelzorgmakelaar als die gecertificeerd en geregistreerd is. Vraag dat van tevoren altijd na bij de verzekeraar. Soms is er een vergoeding mogelijk vanuit de gemeente of het vrij besteedbare bedrag van het persoonsgebonden budget.
En ook steeds meer werkgevers vergoeden de kosten van een mantelzorgmakelaar.

Zij zien natuurlijk liever niet dat een mantelzorger op het werk uitvalt en hebben de kosten voor het inschakelen van hulp er meestal graag voor over. Als mantelzorgmakelaar blijf ik ondersteuning bieden tot de gevraagde zorg geregeld is, mits het budget het toelaat. Is er geen vergoeding mogelijk of is het budget verbruikt? Dan geldt een uurtarief.’

Zelf werkt Monique Slijkhuis veel in opdracht van zorgverzekeraars. ‘De verzekerde die de inzet van een mantelzorgmakelaar in het pakket heeft, krijgt hiervoor een bepaald budget. Krijgt de zorgvrager een Wlz- indicatie, dan blijft de zorgverzekering de ondersteuning voor de mantelzorg vergoeden. Is er ondersteuning nodig voor de zorgvrager, zoals hulp bij het inregelen van de zorg of vragen over wonen in de toekomst? Dan kan kosteloos een beroep worden gedaan op een cliëntondersteuner Wlz. Veel mantelzorgmakelaars kunnen deze rol ook vervullen.’

‘Wat goed is om te weten: vrijwel iedere gemeente heeft een steunpunt voor mantelzorgers’, geeft Slijkhuis aan. ‘Daar kunt u terecht met vragen rondom onder- steuning bij het zelfstandig blijven wonen. Hierbij kunt u denken aan huishoudelijke hulp, vervoer, aanpassingen in de woning en sociale activiteiten en dagbesteding voor zorgvragers. Maar ook hulp bij het vinden van een vrijwilliger die bijvoorbeeld de boodschappen voor de zorgvrager wil doen. Ook is er vaak een inloopmogelijkheid voor mantelzorgers – om elkaar te ontmoeten of cursussen te volgen. En er zijn speciale bijeenkomsten waar lotgenotencontact centraal staat. Zo zijn er Alzheimercafés voor mantelzorgers die zorgen voor iemand met dementie. Verder zijn er bijeenkomsten voor mensen die zorgen voor iemand met niet-aangeboren hersenletsel. Om mantel- zorgers te bedanken voor hun inspanningen, zal iedere gemeente rondom de jaarlijkse dag van de mantelzorger – elk jaar op 10 november – iets organiseren. Van een activiteit of toneelvoorstelling tot een cadeaubon of een bloemetje.’

Heeft Monique Slijkhuis verder nog tips voor mantelzorgers? ‘De belangrijkste is: wacht niet te lang met het inschakelen van hulp. Trek op tijd aan de bel, al is het alleen maar om informatie te vragen. Vaak duren aanvragen voor zorg en zorgindicaties lang en zijn er wachtlijsten: houd hier rekening mee. Schroom ook vooral niet om een mantelzorgmakelaar te laten meedenken over uw situatie en eventuele oplossingen. Dit geeft vaak al veel rust. En als laatste tip wil ik graag meegeven: kijk alvast kritisch naar uw zorgverzekering van volgend jaar: wat heeft die voor u als mantelzorger te bieden? U hoeft het als mantelzorger echt niet allemaal alleen te doen!’

Beeld Nicolas Trottier