Veiliger fietsen in het donker

Bijna-ongelukken met vrijwel onzichtbare fietsers komen vaak ter sprake, want iedereen maakt het wel eens mee. Als automobilist of als fietser. Zichtbaarheid is het toverwoord bij het voorkomen van fietsongevallen. Een nieuw product om die zichtbaarheid in het donker te vergroten is verlichting van de bewegende benen.

Krijgt u ook wel eens een lichte hartverzakking als er plots, als vanuit het niets, een fietser vlak voor uw auto schiet? Een fietser met slechte of zelfs zonder verlichting, gehuld in donkere kleding en met helemaal niets dat reflecteert. Met de schrik in het hart en wellicht zelfs een krachtterm slakend kijken we de fietser na. Die heeft geluk gehad, denken we.

In 2023 kwamen zo’n 25.000 fietsers na een ongeluk – vaak in het donker – op de spoedeisende hulp terecht. Dat zijn bijna zeventig fietsers per dag, een aantal dat ook nog eens jaarlijks stijgt. Driekwart van hen had verwondingen als botbreuken of hersenschuddingen met verlies van bewustzijn. Een kwart raakte zelfs nog ernstiger gewond. De Fietsersbond onderzocht hoe veilig fietsers zich voelen: in vier op de vijf gemeenten voelen ouderen en jongeren zich onveiliger dan zes jaar geleden.

Als automobilist hebben we allemaal al wel eens ervaren hoe de schrik ons om het hart slaat als er plotseling een nagenoeg onzichtbare fietser voor onze bumper opduikt. Maar hoe zit het als we zélf op de fiets stappen? Zijn we zelf wel goed zichtbaar? Zijn we veilig onderweg? Slechts 4 procent van de fietsers draagt een fietshelm, terwijl bekend is dat bij een ongeluk fietsers met helm ongeveer 60 procent minder kans hebben op ernstig hoofd- of hersenletsel dan fietsers zonder helm. Eerlijk is eerlijk: onder oudere fietsers is het helmgebruik het hoogst.

Zichtbaar zijn als fietser, vooral in de donkere wintermaanden, is iets dat we zelf in de hand hebben. Fietsverlichting die werkt, een reflecterend bandje of hesje, het draagt allemaal bij aan onze eigen veiligheid. De twee jonge uitvinders Luci en Douwe bedachten een nieuwe manier om de zichtbaarheid van fietsers in de schemer of in het donker te vergroten: de Ziemi Biomotion-fietsverlichting. Hun idee is net zo simpel als lumineus: maak de bewegende benen van fietsers zichtbaar vanaf de voor- en de zijkant. Luci en Douwe lanceerden een fietslampje dat wordt aangebracht aan de achterzijde van het stuur. Dit lampje schijnt dus op de benen. Doordat die constant bewegen valt het extra op.

De twee uitvinders lieten hun innovatieve fietslamp onderzoeken door TNO. Dat instituut constateerde dat fietsers met een Ziemi tot wel 52 procent eerder zichtbaar zijn. In het TNO-onderzoek, dat plaatsvond in zowel stedelijke als landelijke omgevingen, is vastgesteld dat het aanvullend gebruik van Ziemi op bestaande verlichting de detectieafstand in de stad met 52 procent en de herkenningsafstand met 19 tot 24 procent verhoogt. Automobilisten zien en herkennen fietsers met een Ziemi eerder, wat cruciaal is voor het voorkomen van ongelukken. “De resultaten van dit onderzoek bevestigen dat onze Biomotion-verlichting een duidelijke bijdrage levert aan de zichtbaarheid van fietsers in het verkeer”, zegt Luci Santema, student aan de TU-Delft en één van de twee uitvinders van de Ziemi. “Eerder onderzoek heeft aangetoond dat het gebruik van fietsverlichting in het donker het risico op een ongeval met ongeveer 17 procent vermindert. Ziemi maakt de fietser dus nog eerder zichtbaar en herkenbaar.”

Meer informatie over Ziemi Biomotion op ziemi.nl.