Twee generaties in gesprek

Spelende en rennende kinderen, juffen en meesters en nét iets te lage tafeltjes en stoeltjes. Niet meteen wat je verwacht aan te treffen bij een KBO-activiteit. Toch zijn dit allemaal ingrediënten bij de jaarlijks terugkerende Jong-Oud-ochtend van KBO Prinsenbeek.

Tijdens de pauze, halverwege de schoolochtend, verzamelen twaalf KBO-leden zich in de lerarenkamer van basisschool De Horizon in Prinsenbeek. Er staan gevulde en roze koeken klaar en de schooldirecteur schenkt kopjes koffie en thee voor zijn tijdelijke collega’s in. De leden van KBO Prinsenbeek gaan zo namelijk de klas in om in gesprek te gaan met twee groepen 8. Een clubje enthousiaste kinderen komt hen ophalen. Ze nemen heel zorgzaam meteen een paar comfortabele stoelen mee naar hun klas boven in het schoolgebouw.

Piet van Beek (81) en Adje Langen-de Jong (78) organiseren de Jong-Oud-lessen al sinds 2017 namens KBO Prinsenbeek. Ze werken nauw samen met de drie basis­scholen in hun thuisdorp. Adje legt uit wat het project Jong-Oud inhoudt. ‘Ons doel is om het contact tussen de oudere en jongere generaties in Prinsenbeek te versterken. Dat doen we door één keer per jaar samen in gesprek te gaan. Vaak past het bij het thema of de lessen die in de klas op dat moment behandeld worden. We hebben bijvoorbeeld wel eens gesprekken gevoerd over de wederopbouw na de Tweede Wereldoorlog, omdat de leerlingen daar tijdens de geschiedenisles over leerden. De meesten van ons hebben die periode meegemaakt en waren toen zelf in de basisschoolleeftijd, dus we kunnen er uit eigen ervaring over vertellen. Zo’n geschiedenisles blijft goed hangen!’

De twee klassen, met aansluitende lokalen, zijn verdeeld in groepjes met drie of vier leerlingen en één senior. Op tafel liggen gekleurde vellen met alle vragen die de leerlingen willen stellen deze ochtend. Eén leerling per groepje maakt een ‘woord­web’ als samenvatting van het gesprek, om later te kunnen bespreken. Vandaag is er geen specifiek gespreksthema, maar hebben de deelnemende KBO-leden allemaal een tas vol spullen van vroeger bij zich: een telefoon met draaischijf, lp’s, gereedschap, een koffiemolen en fotoboeken. Tijdens het gesprek verschijnt er steeds meer op tafel. In sommige groepjes staat ook een laptop paraat, zodat leerlingen onderwerpen uit hun eigen belevingswereld op kunnen zoeken en uitleggen aan hun gesprekspartner. Een Beyblade blijkt bijvoorbeeld behoorlijk te lijken op de tol van vroeger.

Ida Lemaire (82) zit aan tafel met Kate, Ben, Thom en Fay. Het gesprek start met het verschil tussen de telefoons van vroeger en nu. Lemaire heeft zelf nog meegemaakt dat er maar één telefoon in de straat was. Ze wil graag weten hoeveel de leerlingen aan haar kunnen vertellen over hun mobieltjes, waar die van gemaakt worden en hoe internet werkt. Lemaire is onder de indruk. ‘Ik vind de kinderen ontzettend intelligent. Over mobieltjes hoef ik ze niets uit te leggen! We hebben flink uitgewisseld en zelfs gediscussieerd vanochtend.’ Na een dikke knuffel van haar achterkleinzoon die even langskomt uit een andere klas, gaat het gesprek geanimeerd verder.

Piet van Beek loopt tevreden rond. ‘Adje en ik komen allebei zelf uit het onderwijs, dus wij vinden dit elke keer weer fantastisch om te organiseren. De afgelopen jaren kon het helaas vanwege de coronacrisis een paar keer niet doorgaan, dus we zijn blij dat het vandaag weer kan. KBO Prinsenbeek organiseert Jong-Oud al sinds 2001, eerder ook wel eens in een andere vorm. In het begin stonden er twee of drie KBO-leden voor een hele klas, maar bleven sommige leerlingen minder goed aangehaakt. Ook hebben we wel eens gesprekken en samen spelletjes doen gecombineerd, maar dan waren de spelletjes zó gezellig dat er geen tijd meer over bleef om te praten. Deze vorm werkt erg goed. En voor als het gesprek even niet zo goed op gang komt, krijgen de deelnemers een lijst van ons met vragen en onderwerpen die ze aan hun groepje voor kunnen leggen.’

Wender de Beet (74) is voorzitter van KBO Prinsenbeek en van stichting ouderencentrum De Zilverberk, waar de meeste KBO-activiteiten in Prinsenbeek plaats­vinden. De Beet vindt de sociale cohesie in het dorp erg belangrijk en blijft daarom zo graag met de jongere generatie in gesprek. Hij zit aan tafel met Justin, Fedde en Lisa. De Beet vertelt over zijn vakanties vroeger, een onderwerp wat iedereen natuurlijk wel aanspreekt. Die vakanties zagen er wel íets anders uit dan nu. ‘Mijn vader had vroeger nooit vrij van zijn werk. Later kreeg hij één week vakantie en dat betekende dan dat we een dagje op de fiets naar de dierentuin in Tilburg gingen. Verder speelden we heel veel buiten.’ Justin is onder de indruk: ‘Wij spelen bijna nooit meer buiten en zitten veel binnen te gamen. Ik ga ook proberen om weer eens wat vaker naar buiten te gaan, toch wel leuk!’ De Beet heeft het ook nog met de kinderen over boodschappen doen aan huis bij de melk- en groenteboer en hoe het huishouden eraan toe ging. Ook mogen ze de fotoboeken uit zijn jeugd en zijn schoolrapport even bekijken.

Wim Langen (78) heeft het met Jop, Stijn en Bryan over de keuze voor een middelbare school. Jop kiest voor een school waar creativiteit belangrijk is en hij veel zelf mag maken. Dat spreekt Langen wel aan, hij was vroeger ook al graag met zijn handen bezig. Hij zet een bankschroef op tafel die hij op zijn vijftiende zelf maakte. ‘Op mijn zestiende ging ik werken en moest ik ook nog drie dagen per week naar school én huiswerk maken.’ Jop vindt het knap. ‘Dat moet je allemaal maar zien bij te houden!’

De ochtend zit er alweer op. Er wordt nog een potje gesjoeld. Juf Mariska en meneer Stephan evalueren de ochtend met de kinderen en KBO-leden met behulp van de woordwebben. Een paar leerlingen gaan rond met een mandje met zelfgemaakte bedankjes voor de KBO-leden: een geluks­poppetje met een lief handgeschreven kaartje eraan. Een paar deelnemers zijn het helemaal met elkaar eens: ‘Is dat nou niet attent?’

Beeld: Christian Keijsers