Samen op missie in Steyl
Vrijdag 27 oktober 2023Het kloosterdorp Steyl wordt ook wel het Vaticaan van Limburg genoemd. Het kleine dorp herbergt maar liefst drie kloosters én het Missiemuseum. KBO Roermond ontdekte hier een bijzonder stukje katholieke geschiedenis.
Dit museum voelde als een reis met een tijdmachine
Bob Retel

Bij het verzamelen voor de deur van het Missiemuseum valt het meteen op: de leden van KBO Roermond kijken graag naar elkaar om. Er wordt meteen gezellig gekletst en ondertussen worden er parkeeraanwijzingen gegeven en inzittenden van taxibussen bekeken om zeker te zijn dat iedereen veilig arriveert. Jos Derckx (voorzitter, secretaris en penningmeester van KBO Roermond) organiseerde het tripje samen met Joan Raaijmakers van KBO Limburg. ‘We zijn vandaag met een bescheiden clubje, zo’n twaalf deelnemers, maar dat maakt het niet minder gezellig. We maken er écht een middagvullende activiteit van. Het museum bekijken we samen met een gids in zo’n twee uur. Daarna steken we over naar de prachtige botanische tuin hier aan de overkant, Jochumhof. Als je in Steyl bent, mag je die eigenlijk niet overslaan.’
Verzameling

Bij binnenkomst wordt de groep aangestaard door een enorme, opgezette, ietwat scheel kijkende beer. Het dier heeft al bijna 100 jaar een plekje in het museum en heeft dus heel wat bezoekers binnen zien komen. Ook de rest van de collectie van het museum is al tientallen jaren zo goed als ongewijzigd en prachtig bewaard gebleven. Een vrijwilliger vertelt over het ontstaan van het museum en haar grondlegger.
‘De Duitse priester Arnold Janssen kwam in 1875 naar Nederland. In Duitsland liet de politieke situatie het op dat moment niet toe om een missiehuis te starten. Op deze plek stichtte Janssen de Congregatie van het Goddelijk Woord, de missionarissen van Steyl. Vanaf 1879 vertrokken de eerste missionarissen naar China en kwamen de eerste voorwerpen naar Steyl.

De verzameling groeide met het aantal landen waar de missionarissen naartoe gezonden werden. Het doel van het tentoonstellen van voorwerpen in het museum en planten in de botanische tuin was om toekomstige missionarissen voor te bereiden op hun uitzending en bezoekers te informeren over andere landen en culturen. Én natuurlijk om steun te krijgen voor de missie.’
Ik kon uren kijken naar de kleurige vlinders en bijzondere insecten
Ikea-pakketten

Bob Retel sluit samen met zijn vrouw aan bij de rondleiding vandaag. In de jaren vijftig emigreerde hij als kind met zijn ouders naar de Verenigde Staten. Een flinke reis in die tijd, waardoor je niet zomaar even terug naar Nederland kon. ‘Ik had enorm last van heimwee. Hoe gingen de missionarissen daar eigenlijk mee om?’ Conservator Paul Voogt neemt de groep mee verder het museum in en weet te vertellen dat priester Janssen fanatiek met missionarissen correspondeerde om hen zo ver weg van huis te steunen.
Een enorme kast met foto’s van missieposten over de hele wereld ter gelegenheid van het vijftigjarig bestaan in 1925 valt meteen op. Voogt: ‘De missieposten werden als een soort Ikea-pakketten hier voorbereid door broeders in Steyl en dan bijvoorbeeld in Papoea-Nieuw-Guinea of Brazilië in elkaar gezet door de missionarissen.’
‘Bellissimo!’

Als broeder Berchmans in 1901 terugkeert uit Brazilië, wordt hij conservator van het Missiemuseum. Zijn pronkstuk is het vlinder- en insectenkabinet. Een deel van de verzameling was zelfs ooit te zien op de internationale missietentoonstelling in Rome en leverde een ‘Bellissimo!’ van de paus op. Ook de bezoekers van KBO Roermond zijn enorm onder de indruk van de kamer vol met de meest bijzondere geprepareerde insecten en vlinders.
Een paar KBO-leden heeft mooie vroege herinneringen aan deze ruimte. ‘Ik kwam hier vroeger al met schoolreisjes en ik wilde het liefst uren in deze ruimte blijven om te kijken naar de kleurige vlinders en bijzondere insecten. De meeste van die diertjes komen in Nederland natuurlijk helemaal niet voor!’
Met eigen ogen

De oh’s en ah’s zijn ook niet van de lucht als de groep de hoofdzaal inloopt. De ruimte is tot het plafond gevuld met opgezette dieren. Van twintig verschillende soorten toekans tot een koala met haar jong en allerlei reptielen, katachtigen, een buffel en als letterlijk hoogtepunt een giraf in het midden. Eén van de dames haalt haar telefoon al tevoorschijn om foto’s te maken, maar stopt die toch weer terug in haar tas. ‘Zoveel indrukwekkend natuurgeweld krijg ik toch nooit goed op de foto. Weet je wat? Mensen moeten dit gewoon echt met eigen ogen komen aanschouwen. Ik kom binnenkort zelf ook nog eens terug.’
Open gesprek

Verderop staan enorme vitrines met gebruiksvoorwerpen en kunst uit allerlei landen. Paul Voogt vertelt dat er plannen zijn om de gehele museumcollectie te digitaliseren. ‘We willen graag van elk voorwerp te weten komen en vastleggen wat de herkomst is en hoe het hier terecht is gekomen. De gemeenschappen in de landen waar de objecten vandaan komen, kunnen ons misschien meer vertellen. En hoewel we niet verwachten dat zij voorwerpen terug willen, willen we daar wel een open gesprek over voeren.’
Mensen moeten dit gewoon met eigen ogen komen aanschouwen
Vlaai
De rondleiding komt tot een einde en iedereen bedankt de conservator enthousiast. ‘Dit museum voelde als een reis met een tijdmachine, ik heb erg genoten’, vat Bob Retel de middag samen. Iedereen loopt onder de indruk naar de uitgang. Tijd voor een wandeling langs geurige kruidenbedden, bamboebossen
en rozenstruiken in de botanische tuin aan de overkant. En natuurlijk een stuk vlaai op het zonnige terras, om het uitje in Limburgse stijl af te sluiten.
Ook een dagje naar Steyl?
Het Missiemuseum vindt u aan Veerweg 6. Meer info: www.missiemuseum.nl. Botanische tuin Jochumhof ligt aan de Maashoek 2b. Meer info: www.jochumhof.nl
Beeld Bram Becks
Gerelateerde artikelen

Geniet van alle ONS voordelen als KBO lid:
✔ Ontvang 11x per jaar het print magazine ONS.
✔ Ontvang 12x per jaar het ONS Mailmagazine
✔ Iedere dag 8 verschillende puzzels maken
✔ Er op uit met voordeel
✔ Veel keuze uit aanbiedingen