Ga door naar hoofdcontent
ArtikelenQuiet helpt stille armoede te verzachten

Quiet helpt stille armoede te verzachten

Maandag 27 november 2023

De organisatie van Quiet heeft twaalf communities door het land. Nancy Wongsotaroeno is coördinator van Quiet Breda. Wabe komt er graag langs om onder de mensen te zijn. Samen doen ze hun verhaal.

‘Een grote groep mensen in Nederland leeft in stille armoede’, vertelt Nancy. ‘Die mensen leven volgens hun loonstrookje niet onder de armoedegrens die door de overheid is vastgesteld. Maar door allerlei omstandigheden hebben ze onderaan de streep net zo weinig en soms zelfs minder te besteden. Tegelijkertijd is voor deze mensen een heel aantal voorzieningen niet beschikbaar, die er wél zijn voor de doelgroep die ‘officieel’ onder de armoedegrens leeft.’

Aan wat voor voorzieningen moeten we dan denken?

‘Neem de voedselbank’, zegt Nancy. ‘Of u daar gebruik van kunt maken hangt af van uw inkomensverklaring. En uiteraard wordt er ook rekening gehouden met een aantal vaste lasten. Maar om een voorbeeld te geven: ik ken iemand die in de bijstand zit en onderaan de streep heel weinig overhoudt. Als hij naar de voedselbank gaat, wordt er geen rekening mee gehouden dat hij om het andere weekend voor zichzelf en voor zijn kinderen reiskosten moet betalen om z’n bezoekregeling in stand te kunnen houden. Dat zijn onkosten die niet meegerekend worden, maar die wel zwaar op iemands budget drukken. Zo zijn er meer zaken waar niet standaard rekening mee wordt gehouden. Maar die mensen in hun portemonnee wel in de weg zitten.’

Jullie maken lawaai om stille armoede zichtbaar te maken. Hoe doen jullie dat?

‘Waar het om gaat is dat wij de verhalen vertellen van mensen die in deze situatie zitten. Zodat daar meer begrip voor komt. Mensen hebben geen idee wat het betekent om in die positie te moeten leven. We hadden het pas over de stijging van de benzineprijzen. Iemand vertelde dat hij voor 50 euro extra moest tanken deze week. Dat is een groot bedrag. Dat kan het leefgeld zijn waarvan een heel gezin een week lang rond moet komen! Ik vind het onvoorstelbaar dat ongelooflijk veel mensen in Nederland niet beseffen dat dat bestaat in onze maatschappij!’

Quiet 500

De oprichting van Quiet begon met de uitgifte van ‘armoedeglossy’ Quiet 500, een parodie op de Quote 500. Met de eerste editie van dit glossy magazine in 2013 gaven sociaal ondernemer Ralf Embrechts en auteur A.H.J. Dautzenberg stille armoede in Nederland een gezicht. De knipoog naar de Quote 500, waarin juist de rijkste Nederlanders worden geportretteerd, trok veel media-aandacht. Quiet heeft inmiddels communities door heel Nederland en dit aantal groeit nog steeds.

Is het een van jullie taken om dat meer over het voetlicht te brengen?

‘Jazeker. Gebrek aan geld betekent vaak een gebrek aan meedoen. Mensen raken steeds verder in een isolement omdat ze aan allerlei activiteiten niet kunnen deelnemen. Voor deze mensen – we noemen ze members – proberen we het leven wat te verzachten. Door ze wat leuks aan te bieden, bijvoorbeeld. Zodat ze hun gedachten even kunnen verzetten. Dat kan variëren van een klein, leuk cadeautje, zoals een doosje snoetenpoetsdoekjes, tot en met een avondje uit eten bij een leuk Italiaans restaurant in Breda. Elke veertien dagen mag een van onze members daar met het hele gezin langskomen voor een heerlijke maaltijd. Compleet verzorgd! Overigens, member worden is gratis.’

Kunnen de mensen bij jullie hun verhaal kwijt?

‘Natuurlijk. Op woensdag de hele dag en vrijdagmiddag is er vrije inloop. Dan ben ik hier sowieso. Dan zetten we koffie, thee en wat lekkers neer. De mensen lopen de hele tijd in en uit en gaan met elkaar in gesprek.’

Maak jij daar ook gebruik van, Wabe?

‘Elke week op woensdag haal ik hier een groentepakket dat ik met een vriendin van mij deel. Ze kookt, en doet dat ook voor mij en mijn vrouw. Verder vind ik het heel gezellig om hier een praatje met Nancy te maken. Ze heeft vaak leuke aanbiedingen. Volgende week gaan we een avondje naar de Efteling. En een tijdje geleden hebben we over de singels van Breda gevaren. Zo leer je weer nieuwe mensen kennen. Thuis zit je maar een beetje alleen te zijn. Met z’n tweeën, dat wel, maar hier kom je toch weer andere mensen tegen die je misschien kan helpen. Zo heb ik een aanhanger, ze kunnen mij altijd vragen om te helpen bij een verhuizing.’

Mensen hebben geen idee wat het betekent om in die positie te moeten leven

Nancy, waarom ben jij voor Quiet gaan werken?

‘Ik ben destijds als member met Quiet in aanraking gekomen. Want ruim twee jaar geleden vertrok ik uit een onveilige thuissituatie. Ik had een bankrekening met niks en vijftien euro in m’n broekzak. Gelukkig voor mij wel met enig perspectief. Want op het moment dat ik daadwerkelijk op straat stond, kon ik bij de GGD op de corona-afdeling aan de slag. Maar die eerste kerst was zwaar. Voor de kinderen probeer je het natuurlijk zo leuk mogelijk te maken. Toen kwam ik een berichtje tegen over een ‘decembermarkt’ van Quiet, waar je ook iets voor de kinderen kon uitzoeken. Het voelde voor mij meteen alsof ik in een warm bad terechtkwam. We kregen wat te drinken, mochten spulletjes uitzoeken, ik kreeg een arm om me heen. Ik ben daarna als member heel actief gebleven. Dat community-idee vind ik heel belangrijk. De hele wereld zou zo in elkaar moeten steken. Dat je niet alleen voor je eigen toko zorgt, maar ook voor anderen. Uiteindelijk vertelde de coördinator bij Quiet Breda dat zij wegging. Ik zei ‘dat kan niet, want ik vind het hier zo fijn met jou’. Maar zij vertelde dat ik op haar functie kon solliciteren. Ik heb een achtergrond in sociaal werk en communicatie én ben ervaringsdeskundige. Inmiddels durf ik van mezelf te zeggen dat ik hier de juiste persoon op de juiste plek ben.’

Hoe ziet jouw werkdag eruit?

‘Elke dag is anders. Ik werk officieel 24 uur per week, maar dat red ik nooit. Als je hier eenmaal werkt, dan heb je altijd die ‘Quiet-pet’ op. Veel hangt af van wie er binnenkomt. Komt iemand voor een gezellig praatje of spelen er andere dingen? Mensen die in een lastige situatie zitten, hebben soms geen ruimte meer in hun hoofd. Denken niet helder na over wat nog wél de opties zijn. De ene keer bellen we samen naar maatschappelijk werk of gaan we langs bij de gemeente omdat iemand dakloos dreigt te worden. Als ik ’s ochtends opsta, weet ik niet hoe de dag zal verlopen. Maar waar het kan, bieden we dat steuntje in de rug!’

Gebrek aan geld betekent vaak een gebrek aan meedoen

Wabe, hoe ziet ‘stille armoede’ er voor jou uit?

‘Mijn vrouw en ik hebben lang voor onze gehandicapte dochter gezorgd, die drie jaar geleden overleden is. In die tijd kregen we een persoonsgebonden budget (pgb), waarmee we alles bij elkaar een redelijk inkomen hadden. Ik ben 74 en heb maar een klein pensioentje. Maar na haar overlijden verviel het pgb in één keer. Dan ben je ineens 65 procent van je inkomen kwijt en heb je eigenlijk bijna niets meer. Uiteindelijk ben ik bij de voedselbank beland. Maar het is heel fijn om bij Quiet te komen. Ik neem ook andere mensen mee die het minder hebben. Je krijgt hier leuke aanbiedingen, waardoor je samen soms wat kunt onder- nemen. Als een van ons een restaurantbon wint, gaan we met z’n allen lunchen. Maar mijn vrouw is na het overlijden van onze dochter al drie jaar bijna niet meer buiten geweest. Ze leeft ‘s nachts. Als ik slaap is zij haar eigen dingetjes aan het doen.’

Van Breda, voor Breda

Quiet levert normaal gesproken geen groente- pakketten. Maar in Breda neemt een lokaal IT-bedrijf groentepakketten af bij een biologische boerderij in de buurt. Die pakketten worden op dinsdagavond bij Quiet bezorgd. Op woensdag kunnen ze de hele dag opgehaald worden. Zo profiteren 33 gezinnen in Breda van verse, gezonde groenten.

Beeld Christiaan Keijsers