Onderzoek naar beter woonomgeving voor senioren

Hoe kunnen we de openbare ruimte inrichten om de mentale gezondheid voor senioren te verbeteren? Daarnaar doet Anne Grave onderzoek. Help haar en vul de vragenlijst in, want de mentale gezondheid wordt vaak vergeten.

Hoe zou de openbare ruimte zo ontworpen kunnen worden dat de mentale gezondheid van senioren verbetert? Dat wil Anne Grave graag weten. Anne is onderzoeker aan de Technische Universiteit Eindhoven bij faculteit Bouwkunde. Ze werkt aan haar promotieonderzoek SLIMme Wijk en heeft voor dat onderzoek een vragenlijst opgesteld speciaal voor iedereen van 70 jaar en ouder. Haar doel is dat minimaal 150 deelnemers de vragenlijst invullen. Daar wil ONS haar graag bij helpen!

Anne (foto) verricht voor de Technische Universiteit Eindhoven al zeven jaar onderzoek naar het ontwerpen van empathische woonomgevingen. Dat doet ze onder leiding van prof. dr. Masi Mohammadi. “Het gaat om gezonde leefomgevingen die mensen ondersteunen en stimuleren”, vertelt Anne. “De afgelopen jaren ben ik bijvoorbeeld bezig geweest met het ontwerpen van ‘guiding environment’ die ouderen met dementie ondersteunt met dagelijkse activiteiten in huis. En heb ik gewerkt aan hoe we ouderen kunnen betrekken bij complexe ruimtelijke ontwikkelings- en herontwikkelingsprojecten. “ 

“Sinds vier jaar werk ik aan het project SLIMme Wijk Waalre”, legt de onderzoeker uit. “Samen met zorgorganisatie Oktober, Wooninc., de gemeente Waalre en de Technische Universiteit Eindhoven werken we aan de herontwikkeling van een wijk die sociale gezondheid en zelfredzaamheid stimuleert, zodat senioren langer zelfstandig thuis kunnen blijven wonen. Mijn promotieonderzoek is onderdeel van dit project en gaat in op hoe we de openbare ruimte kunnen inrichten om mentale gezondheid voor senioren te verbeteren.”

“In onderzoeken naar het ontwerpen van de goede openbare ruimte gaat het nu vaak vooral over toegankelijkheid, zodat men met een rollator ergens naartoe kan”, geeft Anne aan. “Of er wordt aandacht besteed aan het ontwerp van een ontmoetingsruimte. Allemaal belangrijke punten, maar de mentale gezondheid wordt vaak vergeten. Hoe voelen we ons in een bepaalde ruimte? Geeft de openbare ruimte vlakbij huis ons gevoelens van rust? Omdat er groen is, water en een bankje om op te zitten. Of dat er een speeltuintje is waar kinderen spelen. Of geeft het ons stress omdat het een druk kruispunt is met veel auto’s waar we veel geluidsoverlast hebben.”

“Hoe ouder we worden, hoe meer de ruimte rondom ons huis belangrijk voor ons wordt en voor hoe we ons voelen. Als deze omgeving goed ontworpen is en ons een fijn gevoel geeft, ons ontspanning kan bieden, gaan we sneller naar buiten, bewegen we meer en voelen we ons prettiger. Dit kan positief bijdragen aan de gezondheid.”

De interesse voor de openbare ruimte ontstond bij Anne Grave door een quote van schrijver en architectuurfilosoof Alain de Bottom. “Hij zegt dat als één ruimte ons geluk kan bepalen door de kleur van de muur of de vorm van de deur, wat gebeurt er dan met ons als we verblijven in de meeste ruimtes die we tegenwoordig ontwerpen? Wat gebeurt er met ons als onze woningen ramen als in gevangenissen hebben, of gevlekte vloerbedekking of plastic gordijnen, wat doet dat dan met ons?” Anne meent dat mensen zich er niet altijd van bewust zijn dat de leefomgeving invloed heeft op de mentale gezondheid. “Als we iets meer aandacht besteden aan deze ruimtes kunnen die heel snel verbeteren. Dat zie je nu veel: in Nederland wordt steeds meer aandacht besteed aan groen en biodiversiteit in de openbare ruimte.”

Om meer inzicht te krijgen in de wensen en behoeften van senioren is Anne we op zoek naar 70-plussers die bereid zijn om deel te nemen aan haar onderzoek. “Ik hoop dat de resultaten van het onderzoek gemeenten en ontwerpers bewust maken van het feit dat hun ontwerpen impact hebben op de mentale gezondheid van bewoners. En ik hoop dat ze lessen die we leren uit mijn onderzoek gebruiken om de openbare ruimte beter te maken”, zegt ze. “Uit eerder onderzoek weten we dat verschillende elementen een bijdrage kunnen leveren aan het verminderen van stress in de omgeving, zoals bijvoorbeeld groen en water. Maar ook andere elementen zoals gebouwhoogte, gevel ontwerp en positie van de gebouwen spelen een rol.”

Anne Grave vraagt u deel te nemen aan het online onderzoek. “Dat kan eenvoudig door het invullen van een vragenlijst”, zegt ze. “Dat neemt ongeveer tien minuten tijd in beslag. Door deze vragenlijst in te vullen, helpt u om een betere en gezondere openbare ruimte te creëren voor ouderen. Uw deelname draagt direct bij aan het verbeteren van de leefomgeving voor 70-plussers. Doet u mee?”

Vul de vragenlijst in: klik hier

Foto: TU/e