Kunst en concerten in een uniek historisch kader

In de middeleeuwse Cultuurtoren in Nieuwkuijk vinden komende maanden zeven kunsttentoonstellingen plaats. In de ernaast gelegen abdijkapel staan negen sfeervolle concerten geprogrammeerd. De organiserende stichting Honsoirde verwacht bezoekers uit heel Nederland.

Een robuuste toren is het enige overblijfsel van het middeleeuwse kasteel Onsenoort, dat ooit fier tussen de Brabantse plaatsjes Nieuwkuijk en Haarsteeg stond. De toren staat aan de rand van het nog steeds bestaande abdijcomplex Mariënkroon. De paters Cisterciënzers, die ooit de abdij bewoonden, richtten in 1994 de stichting Honsoirde (afgeleid van Onsenoort) op om het sociaal, maatschappelijk en cultureel welzijn van de inwoners van de streek ten westen van ’s-Hertogenbosch te bevorderen. De stichting nam intrek in de oude kasteeltoren en doopte die om tot Cultuurtoren.

“Helaas zijn alle paters inmiddels overleden”, vertelt Paul Schalken, bestuurslid en voorzitter van de kunstcommissie van Honsoirde. “Onze stichting is nu helemaal seculier. Zo’n 35 vrijwilligers zorgen ervoor dat er in onze Cultuurtoren elk jaar een kwalitatief hoogwaardig aanbod van concerten, kunsttentoonstellingen, lezingen en cursussen is. En dat doen we al dertig jaar!” Ook voor het seizoen 2024/2025, dat deze maand van start gaat, staat weer een heel scala aan kleinschalige culturele activiteiten op het programma. Schalken somt op: “Zeven kunsttentoonstellingen met moderne kunst, abstract en figuratief, van voornamelijk professionele kunstenaars, negen concerten – klassieke muziek, koren en kamermuziek –, zeven lezingen over onderwerpen als taal, lokale democratie, kunstbeschouwing, klimaat, milieu en natuur en vier cursussen met taal, architectuur en kunstbeschouwing als thema.”

De stichting Honsoirde richt zich in eerste instantie op de gemeente Heusden, waarin Nieuwkuijk en Haarsteeg liggen, en de omliggende regio. “Maar de praktijk leert dat bezoekers vanuit het hele land naar onze culturele activiteiten komen”, vertelt Paul Schalken. “Ons aanbod is interessant voor alle liefhebbers van cultuur, ongeacht waar ze woonachtig zijn. Ook de kunstenaars die bij ons exposeren en de musici die bij ons optreden komen uit het hele land, net zoals de bezoekers, en zelfs ook uit Vlaanderen.”

Het is geen wonder dat de tentoonstellingen en concerten geïnteresseerden van verre trekken, want de activiteiten van Honsoirde zijn niet zelden spraakmakend, zegt een trotse Schalken. “Heel bijzonder was onze tentoonstelling over kinetische kunst. Dat is kunst waarbij iets beweegt. We hadden daarvoor drie kunstenaars en kunstenaarsgroepen gecontracteerd, die alle zeer fascineren objecten presenteerden. Zo konden bezoekers genieten van beweging suggererende kunstobjecten van drie wiskundigen, van prachtige installaties met kinetische kunst door een jonge aanstormend kunstenaar en foto’s van een plaatselijke kunstenaar van vogels in de vlucht. Op de openingsdag werden de bezoekers op het landgoed rondom de abdij verwelkomd met flitsende dansacts. De grote belangstelling voor deze expositie valt mede te verklaren doordat deze vorm van kunst ook de niet-traditionele bezoekers en zeker ook de jeugd aanspreekt.”

Lezers van ONS Magazine moeten zeker ook het zojuist gestarte seizoen van Honsoirde in de gaten houden, beveelt Paul Schalken aan. “Er staan activiteiten op stapel waarnaar ook wijzelf bijzonder uitkijken”, verklapt hij. “Zo hebben we een kunstproject rondom de viering van 80 jaar bevrijding van de Langstraat, het gebied ten westen van ’s-Hertogenbosch. Het project heeft als titel Bevrijding, bevrijd of toch niet? We hebben kunstenaars, zowel professionals als amateurs, uitgenodigd een kunstwerk te maken met als thema Vrijheid. Een deskundige jury selecteert de beste werken. Die worden tentoongesteld in onze Cultuurtoren. Daarna gaat de expositie naar het vestingstadje Heusden, waar de kunstwerken rondom de landelijke viering van de bevrijding in mei 2025 te zien zullen zijn in het voormalige stadhuis van Heusden.”

De kunsttentoonstellingen worden gehouden op de tweede verdieping van de historische Cultuurtoren. Naast een expositieruimte is daar ook een winkeltje ingericht, waar zowel souvenirs van de abdij als kleine kunstobjecten te koop zijn. Het abdijcomplex Mariënkroon, gesticht aan het begin van de twintigste eeuw, herbergt ook een kapel met kleurrijke glas-in-loodvensters en een indrukwekkend cassetteplafond. In de kapel vinden de concerten plaats die de stichting Honsoirde organiseert. “Dankzij de uitstekende akoestiek is de klankenrijkdom van onze concerten van een hoog niveau”, weet Paul Schalken. “We programmeren diverse klassieke concerten, zowel met zang als instrumentaal, maar we bieden ook een podium aan meer hedendaagse genres, zoals dat van singer-songwriters of bijvoorbeeld een kinderconcert.” De concerten worden op zondagmiddag gehouden en ook de exposities zijn op zondagmiddag te bezoeken. De toegang tot de tentoonstellingen is gratis, voor de concerten wordt een entree geheven.

Cultuurtoren Honsoirde ligt aan de Abdijlaan 6a in Nieuwkuijk en is vanaf snelweg A59 (’s-Hertogenbosch-Waalwijk) eenvoudig te bereiken via afslag 43. Meer informatie op www.honsoirde.nl.

https://www.honsoirde.nl/