Investeren in vitale ouderen helpt de samenleving

Het Sociaal en Cultureel Planbureau stelt dat investeren in vitale ouderen de samenleving als geheel helpt. Het zorgt ervoor dat zij minder snel zorg en ondersteuning nodig hebben, en dat zij actief kunnen blijven bijdragen aan onze maatschappij. “Kijk vooral ook naar de baten van ouderen”, raadt onderzoeker Crétien van Campen aan.

Natuurlijk mag de aandacht voor de zorg van hulpbehoevende ouderen niet verslappen, maar juíst door te investeren in de vitale groep senioren wordt de kwaliteit van leven van ouderen verbeterd. Vitale ouderen blijven zo langer fit en ondernemend; dat is goed voor hun welbevinden én voor de samenleving. Dat stelt het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP) in het onlangs verschenen rapport Investeren in vitale ouderen. “Met steeds meer oudere Nederlanders gaat het vaak over de gezondheidszorg en de kosten van de zorg die mensen nodig hebben”, constateert wetenschapper Crétien van Campen, die met twee collega’s het onderzoek uitvoerde. “Maar zie de vergrijzing niet alleen als een kostenprobleem, focus ook op wat ouderen allemaal doen in de Nederlandse samenleving. Laten we ook eens kijken naar de baten van ouderen. Wat dragen zij bij? Dat is enorm veel, en dat komt vaak niet uitgebreid in beeld.”

Een stevige aanbeveling die het SCP in het rapport doet is om niet steeds meer zorg over te laten aan mantelzorgers. “Ja, we hebben een zorgtekort, maar als we dat gaan oplossen door gepensioneerden als mantelzorgers of zorgvrijwilligers in te zetten, dan heeft dat schadelijke gevolgen voor de kwaliteit van leven”, stelt Van Campen. “Dat gaat ten koste van hun vitaliteit en welzijn. Op de lange termijn kunnen mensen hun mantelzorgwerk niet meer doen als ze zelf ziek worden. Het is slecht voor hun welbevinden als mensen zich, noodgedwongen, alleen maar beperken tot mantelzorgen. Mantelzorgen is goed, mensen doen het met liefde en het zorgt ook voor positieve gevoelens, maar er zit een grens aan. Doe het met mate. Verwacht dus als overheid ook niet te veel van mantelzorgers.”

Onderzoeker Van Campen noemt het SCP-rapport vooral ‘realistisch’. “Het laat zien dat het beeld dat wij nu hebben van veroudering sterk gedreven wordt door de personeels- en zorgtekorten. Dat is een beperkt beeld. Er zit veel potentieel in de verouderende bevolking en samenleving. Dat potentieel moeten we aanspreken. Overheid en burgers moeten niet naar elkaar blijven wijzen. Ze moeten aan de slag. Investeer in het maatschappelijk middenveld, van koor tot KBO. Dáár moet het gebeuren. En investeer in vitale ouderen, want dat verlicht de druk op de samenleving.”

Lees meer in ONS Magazine van juni. Daarin staat een uitgebreid interview met onderzoeker Crétien van Campen.

Foto:Adri van Esch