Hoe keer je diabetes type 2 om?
Dinsdag 1 september 2020‘Leefstijl is essentieel bij diabetes’
Hanno Pijl
Wat is diabetes type 2 eigenlijk? Wat kun je er zelf aan doen om de ziekte te voorkomen of te verbeteren? En hebben sommige mensen meer kans om de ziekte te krijgen dan anderen?
Volgens hoogleraar diabetologie Hanno Pijl is er nog veel onduidelijk rond de ziekte diabetes type 2, maar één ding staat wel vast: om de ziekte te krijgen zijn erfelijkheid én leefstijl van essentieel belang.
Diabetes is verzamelnaam
Eigenlijk is diabetes type 2 een verzamelnaam voor een grote verscheidenheid aan ziektes met diverse oorzaken, vertelt hoogleraar Hanno Pijl. Van al die verschillende ziektes heeft de meest voorkomende vorm van diabetes type 2 als oorzaak een erfelijke aanleg in combinatie met overgewicht. Heb je één ouder met type 2, dan heb je als kind 40 procent kans op de ziekte. Hebben beide ouders type 2, dan stijgt die kans naar 60 tot 70 procent. Dat klinkt niet bemoedigend, zeker niet in een maatschappij waarin veel mensen al diabetes type 2 hebben.
Leefstijl is belangrijk
Hanno Pijl legt uit: ‘Maar dat betekent nog niet dat je het ook echt krijgt, daar kun je met je leefstijl veel in voorkomen. Mensen met deze vorm van diabetes type 2 hebben genoeg cellen die insuline produceren, maar die insuline gaat na verloop van tijd steeds minder goed werken. Bij dit type diabetes kun je juist met een verandering in leefstijl veel verbeteren. Door stress, te weinig slaap, verkeerde voeding en weinig beweging aan te pakken, kunnen mensen een hoop bereiken.’
Meer bewegen, de hele dag door
Maar wat is nu gezond eten? En hoeveel beweging moet je krijgen? Pijl: ‘Zo’n 20 kilometer lopen per dag – zoals de jagers/verzamelaars vroeger deden en wat sommige stammen nu nog steeds doen – is in onze maatschappij niet haalbaar, al zijn ons lichaam en onze stofwisseling daar wel op gebouwd. Maar we weten dat door de dag heen matig bewegen al genoeg is om de kans op diabetes te verkleinen, of om al bestaande diabetesverschijnselen te verminderen. Dat betekent dus regelmatig opstaan van achter je bureau en even een rondje lopen over de afdeling of door je huis, de trap nemen in plaats van de lift, een ommetje maken met de hond en fietsen in plaats van de auto nemen bij korte ritjes.’
Veel sporten?
Een abonnement op de sportschool is volgens Pijl niet eens zo belangrijk. ‘Natuurlijk, als je de hele dag door meer beweegt én twee keer per week naar de sportschool gaat, helpt dat nog wel iets. Maar bijvoorbeeld zes keer per week gaan, geeft niet nóg meer verbetering. Daar zit een grens aan. Meer bewegen door de dag heen is veel belangrijker. Al kan veel sporten wel weer goed zijn voor andere dingen: je voelt je lekker, mentaal is het fijn, maar voor het voorkómen van diabetes heeft het niet veel meerwaarde.’
Aangepast voedingsadvies
De adviezen over gezonde voeding die je op internet kunt krijgen, zijn vaak tegenstrijdig. Als je (nog) niet bij een arts of diëtist loopt, maar wel gezonder wil gaan leven, waar haal je dan de juiste informatie? Niet per se bij het Voedingscentrum, vindt Pijl: ‘Het Voedingscentrum geeft standaardadviezen voor gezonde mensen. Als iedereen zich daar aan zou houden, zouden veel mensen al een stuk gezonder leven, ook mensen met diabetes. Maar mensen met een ziekte hebben toch echt aangepaste adviezen nodig.’
Nederlandse Diabetes Federatie
Daarom komt de Nederlandse Diabetes Federatie ook met een nieuwe voedingsrichtlijn speciaal voor mensen met diabetes. Pijl: ‘Verder staat er ook veel goede informatie op de websites van de Diabetesvereniging Nederland en van het Diabetesfonds. Toch verschilt het ook weer per persoon hoe iemand op voeding reageert. Eigenlijk kunnen we daarom nu alleen – onder professionele begeleiding – dingen uitproberen en dan individueel kijken wat voor effect dat heeft op de bloedsuikerspiegel.’
Drie basisregels
Er zijn gelukkig wel een paar algemene richtlijnen te geven, volgens Pijl. Er zijn drie basisregels qua voeding waar iedereen, en zeker mensen met diabetes of een verhoogd risico, zich aan zouden moeten houden.
- Vermijd zoveel mogelijk bewerkte voeding. Dus alles wat door de industrie is gemaakt: pakjes, zakjes, kant-en-klare maaltijden, blikken, et cetera. Die bevatten namelijk te veel suiker, te veel zout en de verkeerde vetten. Eén uitzondering op die regel is melk (en melkproducten). Melk is ook bewerkt, maar is niet slecht voor mensen met diabetes. Er zijn aanwijzingen dat volvette kwark en yoghurt juist goed zijn voor mensen met diabetes. Bijkomend voordeel is dat als je vooral producten eet die direct van de aarde komen, je nog maar heel weinig suiker binnenkrijgt. Suiker zit van nature namelijk alleen in rijp fruit en in honing. Verder komt het in de natuur nauwelijks voor.
- Wees voorzichtig met zetmeel. Volkoren graanproducten zijn beter dan ‘witte’ graanproducten, zoals wit brood, witte rijst en witte pasta. Maar ook met de volkoren varianten moet spaarzaam worden omgegaan. Zetmeel (koolhydraten) is niets anders dan lange glucosemoleculen, die in het lichaam worden afgebroken tot gewone glucose, dus suiker. En daar kan een lichaam met diabetes nu juist niet goed mee omgaan.
- Probeer zo gevarieerd mogelijk te eten.
Bent u verzekerd bij VGZ of een van onze merken?Dan krijgt u het programma Keer Diabetes 2 Om ter waarde van € 3.555,- volledig vergoed. U betaalt alleen uw eigen bijdrage. Meld u nu aan voor het programma, of bezoek een van de online inspiratiebijeenkomsten. Meer informatie? Ga naar www.vgz.nl/keerdiabetes2om
Geen diabetes, maar wel uw leefstijl verbeteren? Daar helpen wij graag bij. VGZ biedt u tal van workshops, video’s en webinars om succesvol met uw leefstijl aan de slag te gaan. Of u nu verzekerd bent bij VGZ of niet. Zo zorgen we er samen voor dat u zich lekker in uw vel blijft voelen. Direct aan de slag? Ga naar www.vgz.nl/succesvolveranderen
Meer lezen over diabetes? www.diabetesfonds.nl, www.dvn.nl, www.diabetesfederatie.nl
Behalve dit artikel over diabetes, maakten VGZ en KBO-Brabant meer artikelen speciaal voor senioren, u vindt er een hier
Gerelateerde artikelen
Geniet van alle ONS voordelen als KBO lid:
✔ Ontvang 11x per jaar het print magazine ONS.
✔ Ontvang 12x per jaar het ONS Mailmagazine
✔ Iedere dag 8 verschillende puzzels maken
✔ Er op uit met voordeel
✔ Veel keuze uit aanbiedingen