Herinnert u zich de analoge fotocamera nog?

‘U drukt op het knopje en wij doen de rest’, hield Kodak de gebruikers van zijn fotocamera’s voor. Het ooit grote Amerikaanse fotobedrijf leverde de camera’s en de filmrolletjes, en zorgde voor het ontwikkelen en afdrukken. Pas dagen na de vakantie kon het resultaat aanschouwd worden: 24 of 36 kiekjes van zomerse vrije dagen. Mits er geen foto’s mislukt waren! Herinnert u zich dat nog?

Weet u nog dat u met uw filmrolletje vol vakantiefoto’s naar de fotowinkel ging om het daar ter ontwikkeling in te leveren. Over een week kon u de foto’s ophalen, meldde de fotograaf. Een week later stond u vol spanning weer aan de balie: waren de foto’s gelukt? Teleurstelling (over een slecht belichte foto) en enthousiasme (over dat geslaagde vergezicht) wisselden elkaar af. Met een gevoel van blijdschap ging de envelop met foto’s mee naar huis. Daar werden ze zorgvuldig in een dik album geplakt, dat met gepaste trots aan familie en vrienden werd getoond. En de allermooiste foto’s werden ingelijst en in huis opgehangen. Het waren tastbare herinneringen aan een schitterende vakantie.

Rond de laatste eeuwwisseling moest de fotocamera met filmrolletje het afleggen tegen de digitale camera. Want hoe handig was dat?! Je kon meteen zien of je foto gelukt was. En zo niet, dan verwijderde je het kiekje gewoon. Of je liet het staan, want de opslagmogelijkheid was toch haast oneindig. Lekker makkelijk! Maar was het ook leuker? Steeds meer mensen vinden van niet: de analoge fotocamera is met een comeback bezig. Maar laten we eerst eens teruggaan in de tijd: hoe is de geschiedenis van die oude technologie voor het maken van foto’s?

De analoge fotografie maakte zijn eerste voorzichtige stappen in de eerste helft van de negentiend eeuw met de uitvinding van de draagbare camera obscura met daarin een lichtgevoelige glasplaat. Die glasplaat was de voorloper van het filmrolletje. De Amerikaan George Eastman zorgde ervoor dat de camera obscura toegankelijk werd voor een groter publiek. Hij bracht een camera op de markt met een celluloid filmrolletje en gaf het de naam Kodak. ‘You press the button, we do the rest’ was de slogan van Kodak. En het publiek vond dat geweldig. In de twintigste eeuw werd de fotomarkt steeds groter. Er kwamen nieuwe cameramerken bij, zoals Leica, Nikon en Canon. In 1935 kwam Kodak met Kodachrome, een filmrolletje voor kleurenbeelden. Fotograferen werd steeds makkelijker en populairder. En zelfs Philips begaf zich op de lucratieve fotocameramarkt. In 1949 presenteerde het bedrijf uit Eindhoven de Box Flash, een vrij zware zwarte bakelieten camera (foto) die het gebruik van de eigen Photoflux-flitslampjes moest stimuleren. Het werd geen succes: er werden slechts 25.000 exemplaren van de camera – die door fotografen oneerbiedig ‘de stallantaarn’ werd genoemd – verkocht.

Wij senioren weten dat uit ervaring: alles komt een keer terug. Kapsels en kleding, cassettebandjes en grammofoonplaatjes, en ook de analoge camera. De generatie die opgroeide met het gemak van de smartphone ontdekt het ambachtelijke in de camera met fotorolletje. De comeback van de ouderwetse fotocamera zorgde ervoor dat Kodak en Fuji als een razende weer filmrolletjes gingen produceren. Net voor de zomervakantie kwam er zelfs weer een volledig nieuw analoog fototoestel op de markt, voor het eerst in twintig jaar. Want retromodellen slaan aan, merkt het bedrijf Pentax. “De Pentax 17 biedt gebruikers het plezier en de opwinding van handmatige camerabediening, zoals het handmatig opwinden van films met behulp van de filmdoorvoerhendel en het handmatig instellen van het scherpstelbereik”, stelt de Japanse cameraproducent wervend. Voor de moderne analoge camera vraagt Pentax het lieve sommetje van 550 euro. Liefhebbers betalen het grif, want foto’s maken met een ‘ouderwetse’ camera is fotograferen met rust en aandacht. En dat is in de snelle wereld van vandaag een schaars goed.

Foto: Nationaal Archief