‘Ik kom altijd energieker thuis’

Als vrijwilliger bij de VoorleesExpress ontdekte Ria van Dijk uit Veghel hoe leuk het is om met taal, spel en creativiteit iets te betekenen voor een kind – én voor zichzelf. “Je hoeft geen juf te zijn. Als je kinderen en taal leuk vindt, kom je al een heel eind.”

Na haar loopbaan als diëtist wilde Ria van Dijk (69) niet stil zitten. “Ik zat al in het bestuur van de seniorenvereniging in Veghel, maar ik wilde graag iets doen voor kinderen. Toen ik van een vriendin hoorde over de VoorleesExpress, wist ik: dát wil ik ook.”

Elke week bezoekt Ria een jongetje van zes, Mario, vol levenslust. “In het begin stonden we vooral op de trampoline of speelden we voetbal. Ondertussen praatten we, benoemde ik dingen en speelden we met woorden. Taal ontwikkel je niet alleen uit een boek.” Want voorlezen is zeker niet het enige wat Ria doet. “Ik neem dobbelstenen mee met plaatjes erop. We gooien, kijken wat erop staat en verzinnen daar samen een verhaal bij. Soms vertelt hij, soms ik. Zijn woordenschat groeit zonder dat hij het doorheeft.”

Mario bleek een fanatieke speler. “Hij wilde altijd winnen”, vertelt Ria. “Als dat niet lukte, ging hij valsspelen of werd boos. Dat maakte samen spelen soms lastig.” Ze vond een prentenboek over een krokodil die wordt buitengesloten omdat hij altijd wil winnen. “Het meisje in het verhaal leert hem hoe fijn sámen spelen is. Mario luisterde ademloos. Normaal haakt hij halverwege af, maar dit boek las ik in één ruk uit. Je zag hem denken.” Het boek werkte. “We bespraken samen wat er gebeurde, en ik merkte echt verschil. Zijn moeder zei: ‘Bij mij lukt het niet, maar naar jou luistert hij wel’. Sindsdien is hij minder gefocust op winnen. Dat is toch mooi?”

Veel kinderen bij de VoorleesExpress groeien op in een omgeving waar weinig wordt voorgelezen, of waar Nederlands niet de eerste taal is. “Mario had een aversie tegen boeken”, merkt Ria op. “Hij dacht dat hij alles meteen moest kunnen. Toen ik hem de spreuk ‘Van proberen kun je leren’ leerde, begreep hij: oefenen mag.” Hij wil nu uit zichzelf woordjes schrijven en vraagt of hij het goed doet. “Zonder dwang, zonder schooldruk. Gewoon, spelenderwijs.” Voor Ria is het contact met het gezin net zo waardevol. “Je wordt een soort mentor-tante. Iemand die naast het gezin staat, met aandacht en zonder oordeel. Dat is bijzonder om te mogen zijn.”

Veel mensen denken dat je een onderwijsachtergrond nodig hebt. “Niet waar”, zegt Ria. “Als je kinderen leuk vindt, van taal houdt en geduld hebt, kun je al zoveel betekenen. En de VoorleesExpress helpt je op weg: je krijgt tips via de app, leuke materialen én begeleiding.” Het vrijwilligerswerk levert haar ook persoonlijk veel op. “Ik ga nooit moe weg. Ik kom juist energieker thuis dan ik vertrok. Je wereld wordt groter, je hebt iets te vertellen. Het houdt je nieuwsgierig en betrokken.”

Ria gelooft sterk in het effect op de lange termijn. “Je geeft een kind meer zelfvertrouwen, een bredere blik. Je plant een zaadje: je zorgt ervoor dat een kind er meer bij kan horen, ertoe doet. Dat is niet alleen goed voor het kind, maar ook voor de samenleving.” Haar oproep aan anderen? “Doe mee met de VoorleesExpress! Het is een van de leukste dingen die ik ben gaan doen.”