Meimaand Mariamaand

De toewijding van een Mariamaand heeft zoals bij veel katholieke feesten het geval is een heidense achtergrond. De Romeinen vierden diverse voorjaarsfeesten. Begin mei hadden ze het meerdaagse bloemenfeest, de Floralia geheten. Op de eerste dag van mei vierden ze het feest van de aardgodin Bona Dea, die later met de Griekse moedergodin Maia werd vereenzelvigd. Zij was de godin van de groeikracht in de natuur Naar haar werd de maand Mei vernoemd. Ook de Kelten kenden een voorjaarscultus rond een godin: Beltane. Haar feest (rond 1 mei) stond in het teken van de vruchtbaarheid. Die vruchtbaarheidscultus werd gevierd in grootse feesten, rond op open plekken opgerichte bomen of boomstammen, de Meibomen. Zoals de Romeinen vierden ook de Germanen in mei de zich opnieuw manifesterende groeikracht van de natuur en de overwinning van de zomer op de winter. Meifeesten rond Meibomen met Meidansen, Meikoninginnen bleven ook na de kerstening van Europa bestaan.

Projectie op Maria In de vroege Middeleeuwen werden de volkse lofbetuigingen op de heidense aard-, moeder- en vruchtbaarheidsgodinnen steeds vaker overgedragen op Maria, die al sinds het jaar 431 officieel als de Moeder Gods werd vereerd. In de 13de eeuw ontstond in Italië de idee om de meimaand geheel in het teken te stellen van de verering van Maria. Tijdens de Contrareformatie (16e eeuw) waren het vooral de jezuïeten en kapucijnen die vanuit Rome dit gebruik over heel de Kerk verspreidden. Aflaten voor vierders Mariamaand Pius VII (1800-1823) was de eerste paus die aflaten verstrekte aan gelovigen die in de maand mei op bijzondere wijze Maria vereerden. Aflaten zijn door de paus verleende kwijtscheldingen van tijdelijke straffen die in het vagevuur nog moeten worden uitgeboet. Deze pauselijke gunsten betekenden in de 19de eeuw voor een groot aantal katholieken nog veel. Daardoor kreeg de viering van de Mariamaand een geweldige impuls. Aanvulling op liturgie Strikt genomen waren de vroomheidsoefeningen in de meimaand geen deel van de officiële liturgie, maar ze werden beleefd als een aanvulling daarop en dat gaf ruimte voor meer gevarieerde invulling in liederen en ceremonies. Encycliek Paulus VI (1963-1978) schreef een encycliek over de Mariamaand, getiteld Mense Maio (‘In de maand mei’). Tegen de achtergrond van de Koude Oorlog en de Vietnamoorlog beval hij daarin het vieren van de Mariamaand aan als een krachtig middel ter verkrijging van vrede en gerechtigheid. Ook riep hij gelovigen op in de meimaand veelvuldig tot Maria te bidden voor het welslagen van het Tweede Vaticaans Concilie (1962-1965) en voor de doorwerking van haar besluiten.

Bron: katholieke encyclopedie KRO
Bewerking Bart Verreijt