Ga door naar hoofdcontent
Korte berichtenKBO Groningen verdiept zich in AI

KBO Groningen verdiept zich in AI

Vrijdag 6 december 2024

AI gaat onze toekomst mede bepalen, zoveel is wel duidelijk. Moeten we het omarmen of willen we er niets van weten? Belangrijk om daarover in gesprek te gaan!

AI, Artificial Intelligence, ofwel kunstmatige intelligentie, wat moeten we ermee?? Deze vraag stond centraal op de Seniorenconferentie, eerder dit jaar in Hoogezand Groningen. Bij de evaluatie bleek dat veel congresgangers verder willen met dit thema. Daarom gingen we in oktober in Oude Pekela in gesprek met een flinke groep geïntersseerde senioren, leden van onze seniorenbonden, Vrouwen van Nu en een aantal andere belangstellenden.

Dagvoorzitter Marian Cuypers heeft dit actuele thema al eerder geagendeerd op het congres en weet veel van de AI wereld in Groningen. Ze opende de bijeenkomst vanuit de gedachte: ‘AI; wat doet dat met onze welvaart en welzijn en is het hulp of risico?’

U leest nu een gratis artikel

Wilt u alle artikelen van ONS Magazine lezen? Word dan KBO-lid!

Lid worden

Wazige materie

Mirjam Plantinga van ELSA AI Lab Noord Nederland ging in op de impact, juridische en ethische aspecten van AI. AI is afhankelijk van data die wereldwijd opgeslagen zijn in computers. Hoe meer en beter de data, hoe beter AI werkt. We merken dat zelf ook al. Alles wat wij digitaal achterlaten, wordt o.a. gebruikt om reclameberichten, die voor ons aantrekkelijk kunnen zijn, te vermelden in programma’s waar we mee werken. Artsen gebruiken AI in de zorg. Onze navigatie is gebaseerd op AI. Met een simpele vraag kunnen we teksten en gedichten laten schrijven door Chat GTP.

Vanuit alle gegevens haalt AI het meest geschikte of gewenste antwoord. Het is aan ons, wat we daarmee kunnen en/of willen doen. In de zorg blijft de arts altijd verantwoordelijk voor wat hij of zij doet met het advies vanuit het systeem. In de praktijk blijkt dat deze methode vaak veel juiste en bruikbare informatie biedt, maar dat de plank ook helemaal misgeslagen kan worden. Dat kan bijvoorbeeld gebeuren als mensen formulieren invullen, maar de vragen niet goed begrijpen of fout interpreteren. Dat kan dan desastrueze gevolgen hebben. Het ophalen van gegevens met AI, betekent dus ook verantwoordelijkheid nemen.

Algoritmen

Om dit allemaal te kunnen bereiken werkt AI met algoritmes. Dat klinkt ingewikkeld en moeilijk. Feitelijk is het niet meer dan een aantal stappen die gezet moeten worden om een bepaald doel te bereiken. Het zijn mensen die deze stappen bedenken, samenstellen en invoeren. De computer voert slechts uit, maar wel razendsnel. Wij mensen kennen emotie en empathie. De computer niet. Die gebruikt gegevens die nodig zijn om het gevraagde antwoord te produceren. Op deze manier kunnen geheel nieuwe ontwikkelingen in gang worden gezet.

Ontwikkelingen

Kijken we naar het gebruik van AI, dan zien we dat van de 18 tot 25 jarigen 75 % daarmee aan het werk is en van de senioren 13 %. Dit loopt snel op. Vooral als we bedenken dat AI-toepassingen te vinden zijn bij het gebruik van Facebook, gezichtsherkenning, betalen met de Iphone, Netflix, bonuskaarten van supermarkten en nog veel meer.

Ook in ziekenhuizen ontwikkelt AI zich razendsnel. Zo wordt AI ingezet bij het beoordelen van röntgenfoto’s, de bewegingscapaciteit van baby’s, het lezen van fracturen, het voorspellen van nieuwe epidemieën en nog veel meer. Op zich een mooie en welkome ontwikkeling. Mirjam Plantinga: “Het is net als een hamer. Die kun je gebruiken om een huis in elkaar te timmeren. Je kunt er ook iemand mee op zijn hoofd slaan. Dat is nooit de bedoeling geweest van de hamer. Maar het gebeurt toch. Daarom is het van het grootste belang, dat er afspraken en regelgeving komen over het gebruik van AI.”

Risico’s

De maatschappij speelt hierin een belangrijke rol. Alleen de besturing van data en apparaten regelen is niet genoeg. En wetgeving loopt altijd achter ontwikkelingen aan. Daar moeten we op bedacht zijn. Risico’s schuilen bijvoorbeeld in negatieve beeldvorming. Als er in data veel negatiefs of fouten zijn opgenomen over bepaalde doelgroeprn, kan dat desastreuze gevolgen hebben voor bijvoorbeeld minderheden, bijstandsgerechtigden en sollicitanten.

Zodra misleiding ontstaat, moet er ingegrepen kunnen worden. AI zelf kan deze problemen niet oplossen. Daarnaast is er de permanente datahonger van het systeem en de wens van mensen om data te minimaliseren.                                 

Verlies van vaardigheden

Een ander punt is het verliezen van vaardigheden. Sinds we beschikken over de rekenmachine, zijn we het hoofdrekenen verleerd. De navigatie zorgt ervoor dat we niet meer hoeven na te denekn hoe we van A naar B gaan. Toch blijft het belangrijk dat we zelf goed blijven nadenken en ons niet zomaar overleveren aan de moderne mogelijkheden. We moeten de juiste inschattingen kunnen blijven maken en als we onverhoopt niet over het systeem kunnen beschikken, moeten we toch verder kunnen. Mirjam Plantinga besluit: “En weet, machines hebben geen moraal. Wij mensen moeten oppassen dat we niet steeds meer als machines gaan denken. Gebruik vooral het goede, de mooie dingen van AI.”

De afsluiteende vragenronde leverde maar liefst 26 papiertjes op met een of meerdere vragen. To the point en bijzonder begrijpelijk wist Mirjam Plantiga ze te beantwoorden, zodat iedereen het snapte! Chapeau voor haar! We hebben stof tot nadenken gekregen en zijn niet meer bang voor AI. Want we weten: gebruik het goede en blijf kritisch!

Met veel elan en plezier is deze bijeenkomst georganiseerd door de drie partijen:

Opgetekend door: Ricky van den Aker