Biodanza, de dans van het leven

“Er hangt nog steeds een zweem van zweverigheid over biodanza, jammer en onterecht.” Annemie Stevens, 73 jaar en sinds haar zestigste bezig met biodanza, gaat er eens recht voor zitten als ze ons gesprek met deze uitspraak begint. “Net als bij ‘vast dansen’, de wals, foxtrot of tango, ik dans ze allemaal sinds mijn veertiende, vijftiende jaar, krijg ik bij biodanza een blij gevoel.”

Grondlegger ervan, de Chileen Rolando Toro Araneda (Psycholoog, medisch antropoloog, dichter en schilder) ontwikkelde deze dansmethode in de jaren ’60 van de vorige eeuw. Als docent aan het centrum voor Antropologische Medische Studies, deed hij onderzoek met muziek en dans met psychiatrische patiënten in het psychiatrisch ziekenhuis van Santiago. Het was in die periode dat hij zijn eerste ervaring met biodanza, toen nog psychodanza genoemd opdeed.  

Hij had een droom de hele wereld te laten dansen. In biodanza zag hij een manier om muziek, dans, laagdrempelige en plezierige dansoefeningen en het contact met anderen te combineren en hierdoor als mens te groeien. In 2001 werd hij voorgedragen voor de Nobelprijs voor de Vrede voor zijn werk met biodanza over de afgelopen veertig jaar.

Dansen en dus ook biodanza, was voor de wetenschap interessant genoeg om door Andre Lesté en John Rust in 1984 een onderzoek te doen naar het effect van moderne dans op angst. Kort samengevat kwamen ze tot de conclusie : dansoefeningen kunnen een positieve bijdrage leveren in de verwerking van angstklachten.

Dansen heeft niet alleen een positief effect op de gemoedstoestand, maar is ook fitness voor het brein. Net als een muziekinstrument bespelen, een nieuwe taal leren, of een willekeurig nieuwe vaardigheid leren, zorgt dansen voor de aanmaak van nieuwe neurale paden, ook wel neuroplasticiteit genoemd. Deze neuroplasticiteit maakt herstel van slijtage in de hersenen bij mensen vanaf 50 nog steeds mogelijk.

Annemie vertelt hoe haar moeder op negentigjarige leeftijd in ‘Beukeloord’, een verzorgingshuis in Meerssen, samen met mensen met beginnende dementie een aangepaste vorm van biodanza deden. De uitwerking van de aangepaste dans op deze hoogbejaarde mensen was zichtbaar in hun mimiek, motoriek en het meezingen van liedjes uit hun jonge jaren. Mensen in een rolstoel met een in zichzelf gekeerde of uitdrukkingsloze blik naar de vloer of voor zich uit gericht, pakten de uitgestrekte handen van begeleiders vast en bewogen lichtjes mee in de rolstoel. Ze maakten oogcontact en lachten. Ze bloeiden op. Met deze ervaring in herinnering, heeft een van de biodansers in de groep van Annemie het initiatief genomen in het verzorgingshuis waar haar moeder verblijft biodanza te introduceren.

“Hoe ben jij met biodanza in aanraking gekomen?”, vraag ik Annemie. “Zoals ik je al vertelde, danste ik al graag in mijn tienertijd en ben ik dat mijn hele leven blijven doen. Voor mij gaf dat dansen, eerst in de disco’s maar ook later als volwassen vrouw, mij altijd een vrij, levendig gevoel. Ik voelde dan ook totaal geen gene als ik uitbundig bewoog.”

Nog voor ik verder kan vragen wat biodanza haar nog meer biedt dan plezier en beweging, schuift ze haar stoel een klein stuk naar de tafel en vertelt over wat ze tijdens de wekelijkse bijeenkomst met de andere deelnemers ervaart. “Als ik dans, alleen of met een ander, man of vrouw, voel ik ontroering, zachtheid in een omhelzing, blijdschap, maar ook verstilling of juist een extatisch gevoel door opzwepende muziek. Het heeft me meer zelfvertrouwen, respect voor mezelf en de ander gegeven, door de ongedwongen en niet oordelende manier van omgaan met elkaar. En het aparte is   dat de timmerman, de registeraccountant, ik als gepensioneerde schoonmaakster (lacht hierbij) en   tig andere mensen met de meest uiteenlopende beroepen die je niet een twee drie in een biodanza  groep zou verwachten, samen plezier beleven terwijl ze hun lichaam en geest fit houden. Kan ‘t   mooier zijn?”, vraagt ze. “En zweverig? Hoogstens soms door blijdschap en intense vreugde het gevoel te zweven, maar er wordt ook behoorlijk met de voeten gestampt. Stevig met beide voeten op de grond, goed geaard. Nee, laat dat geaard maar weg, dat klinkt misschien te zweverig.”

Voor meer info: biodanza.nl

Geschreven door: Peter Voncken