‘Gordelroosvaccin eerst naar oudere ouderen’

Als vanaf 2027 het gordelroosvaccin voor senioren gratis ter beschikking komt, moet het in eerste instantie naar 75-plussers gaan. Dat vindt de helft van alle deelnemers aan een peiling van ONS Magazine. 

Bij gordelroos heeft iemand jeukende blaasjes op de huid. Het wordt veroorzaakt door hetzelfde virus als waterpokken. Gordelroos kan ook een pijnlijke zenuwaandoening tot gevolg hebben. Jaarlijks leidt gordelroos tot zo’n 94.000 huisartsbezoeken en circa vijfhonderd ziekenhuisopnames. Vaccinatie kan veel leed voorkomen én de druk op de zorg verlichten. “De pijn van gordelroos is heel intens en venijnig”, vertelt anesthesioloog en pijnspecialist Mienke Rijsdijk van het UMC Utrecht. “Het lijkt op kiespijn, maar dan in je arm of been. Sommige patiënten omschrijven het alsof ze met messen worden gestoken, of dat hun huid in de fik staat.”

Dat gebeurde ook bij Chantal Tesson. Ze kreeg gordelroos en werd geteisterd door helse chronische pijnen. Chantal richtte met een aantal patiënten van UMC Utrecht de stichting Pijn na Gordelroos op. Met deze stichting wil ze lotgenoten ondersteunen en de politiek aansporen om actie te ondernemen. “Veel mensen die ik spreek vertellen hoe hun leven door de pijn volledig op z’n kop staat”, legt Chantal uit. “Er is een vaccin dat dit leed kan voorkomen, maar dat kost 450 euro en is dus onbetaalbaar voor velen. Dat moest veranderen.”

Vanuit verschillende organisaties werd stevig actiegevoerd om de landelijke overheid ervan te overtuigen dat het gordelroosvaccin Shingrix gratis beschikbaar zou moeten komen voor alle Nederlanders van 60 jaar en ouder. Ook Senioren Netwerk Nederland, op dit thema aangevoerd door Senioren Brabant-Zeeland, zette zich volop voor kosteloze gordelroosvaccinaties in. De jarenlange politieke discussie, wetenschappelijke pleidooien en maatschappelijke druk resulteerden uiteindelijk in het besluit van de overheid om vanaf 2027 jaarlijks 39 miljoen euro voor het gordelroosvaccin voor 60-plussers beschikbaar te stellen. Leo Bisschops, voorzitter Senioren Brabant-Zeeland en woordvoerder namens Senioren Netwerk Nederland, is ‘ontzettend blij’ met het besluit, dat volgens hem een doorbraak betekent in de preventieve ouderenzorg.

Het RIVM gaat aan de slag met een advies over de exacte leeftijdsgroep die voor het vaccin in aanmerking zou moeten komen. De verwachting is dat het vaccin in 2027 uitsluitend beschikbaar komt voor mensen die precies dat jaar 60 worden. Maar juist mensen van 75 jaar en ouder lopen het meeste risico op gordelroos en op complicaties zoals zenuwpijn. Senioren Netwerk Nederland pleit voor het vaccineren van álle 60-plussers. Maar als de overheid vanwege het beschikbare budget prioriteiten moet stellen, wat vindt u dan de beste overweging?, vroegen we aan onze lezers.

Een meerderheid van 52 procent was heel duidelijk: eerst moeten alle 75-plussers de mogelijkheid krijgen het vaccin te halen. Oudere ouderen zijn immers het kwetsbaarst. Bijna een derde van de ruim tweeduizend deelnemers aan onze peiling vindt dat álle 60-plussers gevaccineerd moeten en kunnen worden, mits ze aan een aanvullende voorwaarde voldoen. 19 procent van hen meent dat er een eigen bijdrage moet komen, waardoor iedereen kan profiteren van de vaccinatie. 12,5 procent stelt dat alleen de 60-plussers die zichzelf actief aanmelden bij de start van het programma aan bod moeten komen. Zo is er ruimte voor iedereen die het vaccin echt wil hebben.

Het vermoedelijke plan om uitsluitend die mensen te vaccineren die in 2027 zestig jaar worden valt slecht onder de lezers: slechts 1 procent vindt dat een goed idee. Ook eerst de 60-plussers vaccineren die een laag inkomen hebben en daarna elk jaar de groep die dat jaar 60 wordt, valt slecht. Die selectie kan slechts 1,5 procent bekoren. 5 procent ziet wel wat in het idee om eerst de 60- tot 65-plussers te vaccineren, omdat zij nog een heel leven voor zich hebben. 9 procent kiest ervoor om in eerste instantie alleen de ouderen gratis te vaccineren die ziek zijn of een aandoening hebben.

Senioren Netwerk Nederland pleit er sterk voor iedereen vanaf zestig jaar die dat wenst te vaccineren tegen gordelroos. Het netwerk met 1750.000 leden wijst daarbij onder meer op de maatschappelijke baten van senioren: zij zijn onmisbaar als mantelzorger, vrijwilliger en cliëntondersteuner. Senioren Netwerk Nederland haalt tevens recente wetenschappelijke inzichten aan. Die wijzen op een mogelijk verband tussen gordelroosinfecties en het ontstaan van dementie. Vaccinatie zou dus ook een bijdrage kunnen leveren aan het voorkómen van cognitieve achteruitgang.